Nasz „minipoczątkowy” skrót informacji:

  1. CHOROBA bakteryjna – PACIORKOWCE S. pyogenes
  2. CHOROBA dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym
  3. CHOROBA gorączkowa
  4. CHOROBA wyspkowa
  5. CHOROBA wymagająca szybkiej i skutecznej antybiotykoterapii.
  6. CHOROBA wymagająca LECZENIA, aby ograniczyć rozprzestrzenianie – zakaźność dla otoczenia

Angina i Szkarlatyna – czy zawsze idą w parze?

Ogniwem łączącym anginę i szkarlatynę  jest „sprawca”. W obu tych jednostkach chorobowych czynnikiem wywołującym jest bakteria paciorkowiec ( S. pyogenes). Zasadnicza różnica tkwi w „wyposażeniu” paciorkowca w narzędzia chorobotwórcze. S. pyogenes może być uzbrojony „po zęby” lub posiadać tylko kilka środków do walki. Nie każdy paciorkowiec wywołujący anginę, czyli zapalenie migdałków podniebiennych będzie czynnikiem etiologicznym dla szkarlatyny.

Angina to „ZDARZENIE” MIEJSCOWE

Szkarlatyna to „ZDARZENIE” OGÓLNOUSTROJOWE z szybką reakcją całego układu immunologicznego na OKREŚLONY czynnik. W tym przypadku jest to jedna z 4 toksyn, które bakteria MOŻE, ALE NIE MUSI POSIADAĆ. Nasz organizm wytwarza swoiste przeciwciała przeciwko danej toksynie i w przypadku kolejnego kontaktu szybko ją ZWALCZA dlatego nie dochodzi do ponownej infekcji na TĘ SAMĄ SUBSTANCJĘ. Hmm..ale pamiętajmy, że toksyn mamy kilka:)

Wnioski praktyczne: 

  1. Angina wystąpi łącznie ze szkarlatyną TYLKO wtedy jeśli dany paciorkowiec jest wyposażony w daną toksynę, a my nie mieliśmy z nią jeszcze kontaktu. Ponowna infekcja „szkarlatynowa” w wyniku kontaktu z tą samą toksyną NIE WYSTĄPI. 
  2. Angina wywołana przez bakterię „beztoksynową” lub z toksyną, z którą mieliśmy już kontakt NIE WYWOŁA SZKARLATYNY
  3. Szkarlatyna może zostać wywołana również w wyniku kontaktu z wydzieliną rany skóry, spowodowanej przez „toksynowy” szczep paciorkowca, dlatego stwierdzenie ” Nie ma szkarlatyny bez anginy” jest nieprawdziwe. 
  4. Przebycie szkarlatyny nie chroni przed zachorowaniem na anginę paciorkowcową.

JAK „TO WYGLĄDA”?

Rozwój objawów jest szybki, jeśli się zakaziliśmy reakcja powinna pojawić się w czasie od 2-5 dni.

DZIECKO zdrowe i nagle „bardzo chore”:

  • „mamo bardzo boli mnie gardło, nie mogę przełykać, boli mnie szyja ( węzły chłonne bolesne i powiększone)
  •   gorączka, która może dochodzić do 40 stopni Celsjusza, towarzyszące dreszcze, czasem WYMIOTY

Tak, tak przypomina ANGINĘ:)  – teraz spójrzmy na SKÓRĘ i BŁONY ŚLUZOWE – co tam znajdziemy??

 

SKÓRA I JĘZYK W SZKARLATYNIE – „malinowo mi”

Wysypka „drobniutka” – czerwone „miniplamki” lub „drobniutkie plamko – grudki. W literaturze znajdziemy określenia wielkość „łebka od szpilki”

KIEDY?  12-36 h od początku objawów

LOKALIZACJA: TUŁÓW, ale najbardziej zaznaczona jest w dołach pachwinowych i pachowych ( PACHY I PACHWINY)

Charakterystyczne CHECK – POINT do sprawdzenia:

  1. oszczędzona skóra stóp i dłoni ( tutaj czerwona wysypka się nie pojawia)
  2. Trójkąt Fiłatowa czyli skóra wokół ust i nosa – ona pozostaje blada! Skóra policzków jest objęta rumieniem
  3. Czerwona WYSYPKA blednie pod wpływem ucisku
  4. Końcowe łuszczenie się skóry – może pojawić się po około tygodniu i zapowiada zdrowienie

JĘZYK – MALINOWOTRUSKAWKOWY

Zawsze podkreślam, że badania błon śluzowych jamy ustnej nie wolno pomijać. W tym przypadku jest to szczególnie ważne, ponieważ wygląd „chorobowy” języka w przebiegu szkarlatyny ma duże znaczenie diagnostyczne. Początkowo widzimy białawy nalot, który „oczyszcza” się począwszy od około 2 dnia choroby. „Oczyszczanie” następuje od czubka w kierunku nasady ( tylnej ściany gardła). Złuszczony nabłonek pokazuje nam żywoczerwone podłoże ( język malinowy) oraz obrzęknięte, wypukłe brodawki. Nie zapominamy, że w przebiegu towarzyszącej anginy migdałki podniebienne oraz tylna ściana gardła będzie również zapalnie zmieniona. TYLKO w przebiegu anginy język może również pokryć się nalotem, jednak charakterystyczne złuszczanie i „ta barwa!” wskazuje na przebieg szkarlatynowy.

 

DO LEKARZA proszę!:)

Fakt, że sami, jako rodzice możemy podejrzewać szkarlatynę nie zwalnia nas z obowiązku zgłoszenia się do pediatry. Musimy to zrobić ponieważ:

  1. Infekcja jest bakteryjna i WYMAGA SZYBKIEGO ROZPOZNANIA I LECZENIA antybiotykiem. Wdrożenie skutecznej antybiotykoterapii skraca zakaźność do 24h.  Przez te PIERWSZE 24 h leczenia konieczna jest IZOLACJA CHOREGO! Przystępując do leczenia ograniczamy uwalnianie toksyn bakteryjnych, a tym samym mamy wpływ na długość trwania choroby i jej przebieg. Jest to ważne z punktu widzenia szybszego powrotu do zbiorowisk dzieci ( żłobek, przedszkole, szkoła).
  2. Wysoka gorączka i ryzyko odwodnienia – konieczność badania fizykalnego
  3. Szkarlatyna jest objęta obowiązkiem zgłoszenia przez lekarza. My jako rodzice, w przypadku zachorowania naszego dziecka mamy obowiązek powiadomić placówkę szkolno – pedagogiczną, do której uczęszcza nasz maluch. Chronimy tym samym inne dzieci przed zachorowaniem.
  4. Rokowanie przy zastosowaniu leczenia jest dobre

WAŻNE:

Jeśli dziecko nie miało do tej pory kontaktu z paciorkowcem wytwarzającym daną toksynę, a znajdowało się w otoczeniu dzieci chorych to nie da się zapobiec zakażeniu. W takim przypadku należy obserwować dziecko, stosować zasady higieny, pamiętać o dezynfekcji rąk po opuszczeniu szkoły, żłobka czy przedszkola. W domu można ubrania szkolne i pościel wyprać w temperaturze 90 stopni Celsujsza.

 

 

Zdrowia życzę naszym maluchom!

 

Lek. Agnieszka Kobyłka Dziki

 

 

 

 

Scroll to Top